Όταν οι πολιτικοι υπηρετούν τον λαό

Ο Ιωάννης Βατάτζης διατέλεσε Αυτοκράτορας της Ρωμανίας (Βυζάντιο) από το 1222 έως το 1254 με έδρα την εξόριστη πρωτεύουσά της, τη Νίκαια της Μικράς Ασίας. Ένα λαμπρό παράδειγμα πολιτικού ανδρός ο οποίος αν και συγκέντρωνε τεράστια δύναμη στα χέρια του (ως αυτοκράτορας) χρησιμοποίησε την θέση του για να υπηρετήσει πρώτα τον λαό του και όχι τα προσωπικά του συμφέροντα. 

Ο Βατάτζης δεν δεχόταν να πληρώνεται από τον κρατικό προϋπολογισμό, δεν έπαιρνε δηλαδή μισθό απ΄το δημόσιο ταμείο. Παρ'όλο που μέσα σε λίγα χρόνια η αυτοκρατορία της Νίκαιας απέκτησε μια ισχυρή οικονομία, ο Νικηφόρος Γρηγοράς αναφέρει με ποιόν τρόπο ο Βατάτζης κάλυπτε τις οικονομικές του ανάγκες:

«Κι ο ίδιος ο βασιλιάς ξεχώρισε ένα κομμάτι γης, κατάλληλο για καλλιέργεια και για αμπελουργία, ώστε να εξασφαλίζει απ'αυτό ό,τι θα χρειαζόταν η βασιλική τράπεζα, αλλά και όσα απαιτούσε η βούληση του βασιλέα για ευεργεσίες και χορηγίες σε γηροκομεία και πτωχοκομεία, άσυλα και νοσοκομεία..Και προέτρεπε και τους άλλους να κάνουν το ίδιο, αυτούς που άνηκαν στις ανώτερες τάξεις, για να έχει πάντα ο καθένας μέσα στο σπίτι του όσα θα του ήταν απαραίτητα και να μην απλώνει χέρι πλεονεξίας στους απλούς και ασθενέστερους και έτσι να είναι τελείως απαλλαγμένο το κράτος των Ρωμαίων από τέτοια αδικήματα».

Χαρακτηριστικό του ήθους και της αγάπης του Βατάτζη προς τον λαό της αυτοκρατορίας είναι και ένα περιστατικό μεταξύ αυτού και του υιού του που μας διασώζει ο Αντώνιος Μηλιαράκης από την ιστορία του Γεωργίου Παχυμέρη (13ος αι.): συναντήσας ποτέ (ο Βατάτζης) τον υιόν του Θεόδωρον εν κυνηγεσίω, φέροντα πολυτελή αμφίεσιν, δεν ανταπέδωκε προς αυτόν τον πατρικόν χαιρετισμόν. Ούτος δε υπολαβών ότι αμάρτημα τι διέπραξε προσήλθε κατ΄ ιδίαν εις τον πατέρα του διαπυνθανόμενος το αίτιον. Ο δ΄ απήντησε «Τι καλόν συνειδώς ότι έπραξας προς τους Ρωμαίους δαπανάς τα χρήματα αυτών εις ανωφελείς διατριβάς; Η δεν γνωρίζεις, ότι τα χρυσοκέντητα ταύτα και σηρικά υφάσματα είναι αίματα Ρωμαίων, και πάσα δαπάνη παρά σου γενομένη έπρεπεν υπέρ τούτον να διατίθεται, διότι ο πλούτος των βασιλέων, των υπηκόων λογίζετα黨 .

Πηγές:

«Ο Παμμέγας Σκηπτούχος Άγιος Ιωάννης Βατάτζης, ο εκ Διδυμοτείχου». Ιωάννης Σαρσάκης, Εκδόσεις iWrite, 2019